Kamery CCTV – co warto wiedzieć, by wybrać odpowiedni monitoring

Aby zapewnić swojej nieruchomości – razem ze wszystkim, co się w niej znajduje, a więc wyposażeniem i przebywającymi tam osobami – należytą ochronę, warto mieć wgląd do tego, co się na jej terenie dzieje. Z tego powodu monitoring wizyjny jest jednym z najbardziej popularnych rozwiązań wśród systemów bezpieczeństwa. Nie musi być oczywiście stosowany jako jedyne zabezpieczenie, współczesna technika pozwala na zaawansowaną rozbudowę takiej instalacji i zapewnienie jej wysokiego poziomu zautomatyzowania. Z drugiej strony warto pamiętać o nim podczas przeglądania urządzeń ochronnych innego rodzaju, ponieważ nawet kiedy zależy nam na jak największej automatyzacji środków bezpieczeństwa (której nowoczesny monitoring, wyposażony w funkcje inteligentne, również służy) to możliwość wglądu do danej przestrzeni i zorientowania się w sytuacji jest cenną zaletą. Może nam pomagać nie tylko przy zabezpieczeniu danego terenu, ale też w lepszej organizacji pracy czy sprawdzaniu, jak radzą sobie pracownicy. Bardzo wartościowe okazują się też zarejestrowane przez monitoring nagrania wideo, bo jeżeli dojdzie do niepożądanego zdarzenia – takiego jak włamanie, kradzież czy akt wandalizmu – mogą służyć za materiał dowodowy.

Ponieważ obecnie można znaleźć wiele kamer CCTV do monitoringu o różnorodnej technologii i odmiennych funkcjonalnościach, w ramach tego artykułu wyjaśnimy podstawowe pojęcia i najpopularniejsze rozwiązania. Taka wiedza stanowi dobrą podstawę do poszukiwań najbardziej satysfakcjonującego sprzętu. Cała instalacja monitoringu składa się z kilku różnych urządzeń, jednak najważniejszymi z nich pozostają kamery, dlatego to przede wszystkim na nich skupi się niniejszy tekst.

CCTV, VVS i inne skrótowce – co oznaczają?

Zapoznając się z tematem kamer oraz monitoringu, można spotkać się z wieloma pojęciami pochodzącymi z języka angielskiego, które występują w zapisie skrótowym i z tego powodu nie zawsze są dla nas jasne. A zatem, dla dokładniejszego wyjaśnienia tematu, przedstawiamy najczęściej spotykane określenia:

• CCTV – closed-circuit television – telewizja w obwodzie zamkniętym, zwana też telewizją przemysłową. Nazwą tą określany jest monitoring analogowy, ponieważ pod względem  rozwiązań technicznych zbliżony jest do standardowej telewizji. Chociaż w związku z rozwojem technologicznym określenie zostało już zastąpione przez VVS, pozostaje jeszcze w użyciu i jest zrozumiałe, więc można się z nim spotkać w różnych miejscach.
• VVS – video surveillance system – system monitoringu wizyjnego, czyli prawidłowa nazwa dla tego elementu systemu zabezpieczeń. Obejmuje wszystkie rodzaje monitoringu.
• Skróty CVBS, AHD, HDCVI, HDTVI – standardy wideo dla kamer analogowych i kamer cyfrowych, które przekazują materiał audio - wideo w domenie analogowej. Standardy te określają jakość rejestrowanego przez urządzenie materiału, czyli to, jak wyraźny jest obraz (choć jest to zależne również od innych czynników, jak choćby warunki zewnętrzne). Szczegółowe informacje poniżej, w sekcji poświęconej kamerom podzielonym ze względu na standard wideo.
• IP – internet protocol. Skrót ten używany jest do określania urządzeń instalowanych w oparciu o sieć komputerową, które są niejakim przeciwieństwem urządzeń analogowych. A zatem kamera IP pracują w domenie cyfrowej i mogą realizować najbardziej zaawansowane funkcje inteligentne (w zależności od modelu kamery).
• ANPR – automatic number plate recognition – funkcja pozwalająca na rozpoznawanie tablic rejestracyjnych.

Elementy monitoringu

Choć głównym tematem tego tekstu pozostają kamery, przedstawiamy pokrótce wszystkie części systemu monitoringu, aby ich wzajemne zależności były odpowiednio zrozumiałe. A zatem elementami takiej instalacji są:

• kamera (lub kamery) – urządzenie rejestrujące obraz;
• rejestrator – urządzenie, na którym zapisywane są materiały z kamery;
• monitor cctv – urządzenie z ekranem, gdzie można oglądać obraz z kamery (w czasie rzeczywistym lub później);
• elementy zasilające (zasilacze, przewody);
• elementy do transmisji danych;
• akcesoria, takie jak np. uchwyty lub obiektywy.

Kamera IP czy kamera analogowa – co wybrać?

Podstawowa różnica między kamerą analogową i kamerą IP to sposób przesyłania danych. Elementy monitoringu analogowego – można o nim myśleć także jako o „tradycyjnym”, bo ta technologia towarzyszyła nam jako pierwsza – przekazują informacje w domenie analogowej (zwykle za pośrednictwem kabli koncentrycznych). Instalacja kamer IP oparta jest o sieć komputerową, dlatego wszelkie dane będą przesyłane w formie cyfrowej, zwykle przy pomocy przewodów UTP / FTP. Rodzaj instalacji wpływa także na kilka innych cech.

Modele analogowe mają przede wszystkim większe ograniczenia. Zakłócenia elektromagnetyczne zewnętrzne mogą wywoływać zakłócenia przy przesyłaniu sygnału na poziomie kamera–rejestrstor cyfrowy Limitowana jest też maksymalna odległość, na jakiej mogą być przesyłane dane, więc struktura nie może być bardzo rozbudowana. Ponadto w tym systemie za analitykę odpowiada rejestrator, dlatego funkcje inteligentne mają mniejsze możliwości niż w przypadku IP. Ich niewątpliwą zaletą jest to, że sam montaż i konfiguracja są stosunkowo proste i nie zajmują dużo czasu.

Ponieważ w przypadku monitoringu IP dane przekazywane są w formie cyfrowej, cechują się one lepszą odpornością na zakłócenia elektromagnetyczne. Duża część kamer IP wspiera zaawansowane funkcje inteligentne, co zapewnia większe możliwości w zakresie analityki. Minusem kamer IP większe skomplikowanie montażu i procesu konfiguracji (instalator systemu monitoringu IP musi znać się również na sieciach IP).

Istotnym czynnikiem przy decyzji, jaką technologię wybrać, jest także cena. Dla monitoringu analogowego pozostaje niższa w stosunku do systemów cyfrowych, jednak koszty systemów IP także maleją, dlatego w tej dziedzinie urządzenia analogowe powoli znikają z rynku. Sami instalatorzy również często polecają wybór modeli IP, bo technologia ta dynamicznie się rozwija. Jeżeli jednak zależy nam na maksymalnym ograniczeniu wydatków, a instalacja ma zostać zamontowana na niewielkiej przestrzeni, monitoring analogowy wciąż może być dobrą opcją. Warto jednak rozważyć obie możliwości, uwzględniając nie tylko obecne wymagania, ale także nasze potencjalne potrzeby za kilka lat – kosztowniejszy wybór dziś może oszczędzić wiele wydatków w przyszłości. Jest to jednak sprawa indywidualna, dlatego polecamy również przedyskutować ją z profesjonalnym instalatorem.

Rodzaje kamer CCTV

Kamery CCTV można podzielić ze względu na kilka parametrów, czasem uzależnionych od tego, czy mamy do czynienia z systemem analogowym czy IP, a czasem niezwiązanych z tym faktem.

Typ kamery CCTV

Pierwszy podział jest zapewne najbardziej oczywisty, ponieważ uwzględnia obudowę kamery, a co za tym idzie – jej kształt, sposób działania i obszar, jaki będzie ona obejmowała w swojej wizji.

Kamera tubowa (w języku angielskim bullet camera) – ma podłużny, cylindryczny lub zbliżony do cylindrycznego kształt. Na jednym końcu „tuby” umieszczony jest obiektyw, a na drugim – mocowanie. Urządzenie pozostaje nieruchome, a zatem zwrócone jest tylko w jednym kierunku. Zapewnia wizję na dużą odległość, więc dobrze sprawdza się na otwartych terenach, ale to także polecana kamera do sklepu czy do hali produkcyjnej.

Kamera kopułowa (z angielskiego dome camera) –  urządzenie o charakterystycznym półkolistym kształcie. Najczęściej stosuje się je we wnętrzach, choć może być również używane na zewnątrz. Zazwyczaj montuje się je na suficie, co zapewnia dobry widok na pomieszczenie. Jest mniej rzucające się w oczy niż kamera tubowa, dlatego często wybiera się je do domu, biura. Nadaje się także do obiektów publicznych, ponieważ jego budowa sprawia, że ma dużą odporność na wandalizm.

Kamera obrotowa (inaczej kamera PTZ od angielskich słów pan-tilt-zoom, czyli „obrót-nachylenie-przybliżenie”) – jak łatwo można się domyślić po nazwie, pozwala na zmianę zakresu wizji. Może być sterowana ręcznie lub zaprogramowana w taki sposób, by rejestrować obraz w odpowiedniej sekwencji, dlatego dobrze sprawdza się w miejscach, gdzie zależy nam na szczególnie zaawansowanej ochronie.

Kamera kompaktowa (z angielskiego box kamera) – urządzenie, które pozwala na największe dopasowanie go do swoich potrzeb, przede wszystkim dzięki możliwości indywidualnego doboru obiektywu. Kompaktowa obudowa pozwala na zamontowania urządzenia zarówno w pomieszczeniach, jak i na zewnątrz.

Standard obrazu wideo CCTV

To kryterium ma zastosowanie dla kamer analogowych. Związane jest z jakością obrazu rejestrowanego przez urządzenie. Wyróżniamy między innymi kamery CCTV:

CVBS (Composite Video Baseband Signal) – najstarszy z dostępnych na rynku standardów. Stosunkowo niska jakość obrazu i niewielkie możliwości konfiguracji rekompensowane są w pewnym stopniu przez przystępną cenę i kompatybilność z urządzeniami analogowymi od innych producentów. Warto jednak pamiętać, że technologia ta powoli znika z rynku, wypierana przez nowsze, bardziej zaawansowane rozwiązania.

AHD (Analog High Definition) – w tym standardzie rejestrowane obrazy cechują się wysoką jakością w rozdzielczości HD, a nawet 4K. Transmisja danych jest bezstratna, podczas przesyłu nie występują też opóźnienia, a system jest bardziej odporny na zakłócenia. Informacje mogą być przekazywane na odległość wynoszącą nawet do 500 metrów. Technologia AHD została opracowana przez koreańską firmę Nextchip, jednak w tej chwili jest w pełni otwarta i możliwa przez wykorzystania przez inne przedsiębiorstwa.

W podobnym czasie na rynek wprowadzone zostały także dwa inne systemy – HDCVI (High Definition Composite Video Interface) i HDTVI (High Definition Transport Video Interface) nazywany również TURBO HD. Mają one analogiczne jakość i funkcjonalności, różnią się jednak sposobem dystrybucji, ponieważ produkty w tych standardach rozprowadzane są wyłącznie przez firmy, które owe technologie opracowały (odpowiednio Dahua oraz Hikvision).

Co bardzo istotne, standardy AHD, HDCVI i HDTVI nie współpracują ze sobą, dlatego montaż monitoringu musi być poprzedzony wyborem jednej konkretnej technologii. Jednakże, co równie ważne, we wszystkich wymienionych systemach dane mogą być przesyłane za pomocą kabla koncentrycznego, a zatem przy przejściu na nową technologię nie trzeba wymieniać wszystkich elementów instalacji – a to pozwala znacząco zmniejszyć koszty.

Funkcje inteligentne – do miejsc ze szczególnymi wymaganiami odnośnie jakości nadzoru

To kryterium odnosi się przede wszystkim do kamer IP, ponieważ zaawansowane możliwości analityczne pozwalają na wyposażenie tych urządzeń w dodatkowe, specjalistyczne funkcje. Pojawia się ich coraz więcej, ale obecnie do najpopularniejszych należą:

Funkcja liczenia osób – służy poprawie bezpieczeństwa, ale przydaje się również do lepszej organizacji pracy. Może sprawdzać, czy w danym miejscu dozwolona ilość osób nie została przekroczona (nieprzyjemnym, ale dobrze prezentującym zalety tej funkcji przykładem były obostrzenia podczas pandemii), ale także po prostu zliczać przebywające w danej przestrzeni osoby, a więc – przykładowo – mierzyć, jak intensywny jest ruch w sklepie w danych godzinach. Takie dane mogą pomóc choćby przy ustalaniu, ilu pracowników może być potrzebnych na danej zmianie.

Funkcja rozpoznawania tablic rejestracyjnych (ANPR) – możliwość rozpoznawania i odczytywania przez kamerę tablic rejestracyjnych ma obecnie bardzo wiele zastosowań, zarówno jeśli chodzi o analitykę, jak i automatyzację czynności, które do tej pory musiały być wykonywane ręcznie przez wyznaczonego do takich zadań człowieka. Urządzenia z taką funkcjonalnością służą między innymi do:

• automatycznego otwierania szlabanu (co ważne – na teren odgrodzony szlabanem mogą być wpuszczane wszystkie pojazdy albo wyłącznie te, dla których dostęp zostanie zaprogramowany – na przykład samochody należące do pracowników konkretnego obiektu; innym wykorzystaniem tej funkcji jest możliwość rezerwacji miejsca postojowego na ustalony przedział czasowy albo połączenie monitoringu z systemem płatności na parkingach, co pozwala na automatyczne przepuszczanie kierowców, którzy uiścili już opłatę parkingową);
• automatycznego odnajdowania auta w określonych strefach (takich jak rozległy parking);
• sprawdzania czasu przejazdu samochodu na danej trasie (na przykład w celu kontroli średniej szybkości jazdy, a co za tym idzie – nadzorowania, czy w którymś momencie nie została przekroczona prędkość);
• powiadomienia służb, jeżeli kamera zaobserwuje pojazd skradziony lub poszukiwany z innych powodów;
• prowadzenia statystyk osób, które odwiedziły dany obiekt (ze względu na czas pobytu na terenie albo ze względu na to, skąd odwiedzający przybyli – kamera może dokonać analizy tablicy rejestracyjnej i w ten sposób określić województwo i powiat, gdzie samochód został zarejestrowany).

Instalacja kamer tego typu przeprowadzana jest przede wszystkim w obiektach wymagających szczególnie zaawansowanej kontroli, zazwyczaj w miejscach publicznych i należących do przedsiębiorstw. W budynkach prywatnych, takich jak obiekty mieszkalne, zazwyczaj decydujemy się montaż monitoringu o prostszych, podstawowych funkcjach. Nie znaczy to oczywiście, że wspomniane funkcjonalności w takich miejscach by się nie sprawdzały, ale też nie wykorzystywałyby pełni swojego potencjału. Być może w przyszłości staną się one bardziej popularne i będą stosowane również w naszych domach. Tak dzieje się już między innymi z:

• kamerami termowizyjnymi – urządzeniami rejestrującymi obraz w podczerwieni, dzięki czemu mogą pracować one w dowolnych warunkach atmosferycznych, niezależnie od pory dnia czy nocy, i nie potrzebują do tego dodatkowego oświetlenia światłem białym, które może przeszkadzać mieszkańcom;
• kamerami z inteligentnymi funkcjami analitycznymi, pozwalającymi na rozpoznawanie zwierząt – dzięki czemu nieruchomość pozostaje strzeżona, ale właściciele czworonogów nie muszą się martwić, że ich pupil niechcący aktywuje alarm.

Jak widać, temat kamer CCTV i monitoringu jest niezwykle szeroki, a wybór systemu odpowiedniego dla naszych potrzeb i możliwości może stanowić wyzwanie – a przecież dobór (i poprawny montaż monitoringu!) właściwego sprzętu to kwestia niezwykle istotna dla naszego bezpieczeństwa. Dlatego też, zamiast zastanawiać się nad tym samemu, warto spytać człowieka, który zajmuje się takimi rzeczami zawodowo – profesjonalnego instalatora. I jego również nie trzeba szukać na własną rękę, wystarczy skorzystać z serwisu montuj.to, czyli platformy służącej właśnie do znajdowania fachowców z branży instalatorskiej, pracujących w naszej okolicy. Dostęp i korzystanie z serwisu są proste, a co również istotne – zupełnie darmowe. Wystarczy kilka kroków, by znaleźć potrzebnego specjalistę. Ale najlepiej wejdź na montuj.to i przekonaj się sam.